Ev ve işyerlerinde kullandığımız elektrik ve topraklarımızdan verimli ürünler almak için kullandığımız su. Bu ikisi günümüzde çok önemli hâle gelmiştir. Bunları bir araya getiren ve bize hizmet olarak sunan ise barajlardır.
 |
| Büyük Barajlar |
Barajları anlatmadan önce, barajlara su sağlayan akarsu havzalarımızdan kısaca bahsedelim. Ülkemizde toplam 25 tane akarsu havzası bulunmaktadır. Bunları doğduğu ve döküldüğü yerlere gruplamalar yapıp, en önemlilerini yazalım.
Türkiye içinde doğup, Türkiye sınırlarında denize dökülen nehirler
Kızılırmak Nehri: 1.151 km
Sakarya Nehri: 824 km
Büyük Menderes Nehri: 584 km
Seyhan Nehri: 560 km
Yeşilırmak Nehri: 519 km
Ceyhan Nehri: 509 km
Gediz Nehri: 275 km
Küçük Menderes Nehri: 129 km
Türkiye içinde doğup, başka ülkelerin sınırlarında denize dökülen nehirler
Fırat Nehri: 1.263 km, Türkiye içindeki uzunluğu
Aras Nehri: 548 km, Türkiye içindeki uzunluğu
Dicle Nehri: 512 km, Türkiye içindeki uzunluğu
Çoruh Nehri: 354 km, Türkiye içindeki uzunluğu
Kura Nehri: 189 km, Türkiye içindeki uzunluğu
Başka ülkelerin topraklarında doğup, ülkemizin kıyılarında denize dökülen nehirler
Asi Nehri: 88 km, Türkiye içindeki uzunluğu, Lübnan'dan doğar
 |
| Büyük Nehirlerimiz |
Ayrıca Ülkemizde yaklaşık irili ufaklı 320 adet göl bulunmaktadır. Bunların bazıları yazın kurumaktadır. Bu göllerden büyük olan 4 tanesi ise şöyledir:
Büyük Göllerin İsimleri
Van Gölü: 3.713 km2
Tuz Gölü: 1.300 km2
Beyşehir Gölü: 656 km2
Eğirdir Gölü: 482 km2
Türkiye'de 20 yıl öncesine kadar toplam 276 tane baraj varken, şu an bu sayı 861 adete yükselmiştir, daha da yükselmeye devam edecektir. Hedef 1.000 sonra 1.500 adet civarıdır. Yapılan yeni barajlarla beraber enerjideki toplam kurulu güç, 100.000 MW sınırına gelmiştir. Bu barajlarımızdan bazıları sulama amaçlı, bazıları içme suyu amaçlı, bazıları ise HES'tir. Kısaca Hes nedir, onunda tarifini yazalım.
HES: Hidroelektrik Enerji Santrali, hızlıca akan suyun enerjisini elektrik enerjisine çeviren tesislerdir.
İÇME SUYU ALANINDAKİ BÜYÜK PROJELERDEN BAZILARI
Melen İçme Suyu Projesi: İstanbul, Türkiye'nin en büyüğü.
Düzbağ İçme Suyu Projesi: Gaziantep, Türkiye'nin ikinci büyüğü
Gerede Tüneli: Ankara, Türkiye'nin en uzun içme suyu tüneli
Mavi Tünel: Konya
Ayrıca ülkemizde yeraltı barajları ve göletlerde inşa edilmektedir. Yeraltı barajı için şimdilik hedef rakam 200 tanedir. Bu barajlar ile suların buharlaşıp, kaybolması engellenmektedir. Buda kuraklık anlarında çok işe yaramaktadır. Ayrıca mevcut büyük su kanallarının üzerlerinin örtülme projesi de vardır, bu olunca suların buharlaşıp kaybolması önlenecektir.
 |
| Barajlar |
Yüzey Alanına Göre BARAJ İsimleri
Atatürk Barajı: 817 km2, Şanlıurfa
Keban Barajı: 675 km2, Elazığ
Ilısu Barajı: 313 km2, Mardin
Karakaya Barajı: 268 km2, Diyarbakır
Hirfanlı Barajı: 263 km2, Kırşehir
Not: Ilısu Barajı, sınıfında dünyanın en uzun ve en büyük gövdelisidir
Kurulu Güç Kapasitelerine Göre BARAJ İsimleri
Atatürk Barajı: 2.400 MW gücünde, Şanlıurfa (Türkiye'nin en büyük kapasitelisi)
Karakaya Barajı: 1.800 MW gücünde, Diyarbakır
Keban Barajı: 1.330 MW gücünde, Elazığ
Ilısu Barajı: 1.200 MW gücünde, Mardin
Altınkaya Barajı: 702 MW gücünde, Samsun
Birecik Barajı: 672 MW gücünde, Şanlıurfa
Deriner Barajı: 670 MW gücünde, Artvin
Yukarı Kaleköy Barajı: 626 MW gücünde, Bingöl
Beyhan Barajı: 582 MW gücünde, Elazığ
Yusufeli Barajı: 558 MW gücünde, Artvin
Oymapınar Barajı: 540 MW gücünde, Antalya
Boyabat Barajı: 513 MW gücünde, Sinop
Berke Barajı: 510 MW gücünde, Osmaniye
Aşağı Kaleköy Barajı: 501 MW gücünde, Bingöl
Hasan Uğurlu Barajı: 500 MW gücünde, Samsun
Çetin Barajı: 420 MW gücünde, Siirt
Pervari Barajı: 409 MW gücünde, Siirt
Artvin Barajı: 332 MW gücünde, Artvin
Keskin Barajı: 318 MW gücünde, Siirt
Doğanlı 3 Barajı: 314 MW gücünde, Hakkari
Yedigöze Sanibey Barajı: 310 MW gücünde, Adana
Ermenek Barajı: 302 MW gücünde, Karaman
Borçka Barajı: 301 MW gücünde, Artvin
Çukurca Barajı: 288 MW gücünde, Hakkari
Sır Barajı: 284 MW gücünde, Kahramanmaraş
Eriç Barajı: 283 MW gücünde, Erzincan
Kayraktepe Barajı: 282 MW gücünde, Mersin
Alpaslan 2 Barajı: 280 MW gücünde, Muş
Gökçekaya Barajı: 278 MW gücünde, Eskişehir
Göktaş Barajı: 276 MW gücünde, Adana
Alkumru Barajı: 275 MW gücünde, Siirt
Arkun Barajı: 244 MW gücünde, Erzurum
Hakkari Barajı: 242 MW gücünde, Hakkari
Cizre Barajı: 240 MW gücünde, Şırnak
Akköy 2 Barajı: 230 MW gücünde, Gümüşhane
Beyhan 2 Barajı: 225 MW gücünde, Elazığ
Palu Barajı: 217 MW gücünde, Elazığ
Obruk Barajı: 210 MW gücünde, Çorum
Kandil Barajı: 208 MW gücünde, Kahramanmaraş
Konaktepe Barajı: 201 MW gücünde, Tunceli
Not: Buradaki liste 2.400 MW ile 200 MW arası olanlardır
 |
| Barajlar |
Gövde Yüksekliğine Göre BARAJ İsimleri
Yusufeli Barajı: 275 mt yüksekliğinde Artvin (Türkiye'nin en büyük yükseği)
Deriner Barajı: 249 mt yüksekliğinde Artvin
Ermenek Barajı: 218 mt yüksekliğinde Karaman
Keban Barajı: 210 mt yüksekliğinde Elazığ
Berke Barajı: 201 mt yüksekliğinde Osmaniye
Altınkaya Barajı: 195 mt yüksekliğinde Samsun
Boyabat Barajı: 195 mt yüksekliğinde Sinop
Oymapınar Barajı: 185 mt yüksekliğinde Antalya
Artvin Barajı: 180 mt yüksekliğinde Artvin
Hasan Uğurlu Barajı: 175 mt yüksekliğinde Samsun
Karakaya Barajı: 173 mt yüksekliğinde Diyarbakır
Yusufeli Barajı'nın Özellikleri
- Bittiğinde Türkiye'nin en yüksek barajı olacak
- Bittiğinde Dünya'nın 3. yüksek barajı olacak
- Gövde yüksekliği 275 mt
- Çift eğrilikli beton kemer kategorisindedir
- Gövdesinde 4 milyon m3 betona ulaşıldı (Yaklaşık 200.000 kamyon)
- Toplam 2.13 milyar m3 su depolama hacmi olacak (yaklaşık 100 milyon adet kamyon)
- Kurulu gücü 558 MW olacak
- Yıllık yaklaşık 1.9 milyar kilowatt saat enerji üretilecek
 |
| Hes Barajı |
BARAJLARIN FAYDALARI
- Topraklar sulanır
- Üretim artar
- Elektrik üretilir
- Taşkınlardan korur
- Nehirlerde suyun kontrolünü sağlar
- Göletlerinde balık üretilir
- Kuru toprakların yeşillenmesi sağlanır
- Doğa daha güzelleşir
- Yeşillenen ağaçlarla oksijen artar
- Su sporları yapılır
- Sanayiye su sağlar
- Kuraklığı önler
- İstihdam artar
- İhracat artar
Barajlar için yapılacak en iyi analiz şu soruya verilecek cevap ile olur. Bu kadar baraj yapılmasaydı neler olurdu? Biraz empati yapıp düşünelim. Düşündükçe beynimizden bir bilgisayardaki bilgi akışı gibi analizler, hızla akmaya başlayacaktır.
Ülkemize büyük faydaları olan barajları bugüne kadar kimler yaptıysa Allah onlardan Razı olsun. Barajlarımızın kıymetini yağmurlar azalınca veya artınca daha iyi anlamaktayız. Su demek, kısaca hayat demektir.
Baraj ve sularımız hakkında sizlere detaylı bir analiz yazısı hazırlayarak bilgiler vermeye çalıştık. Sizlerde tanıdıklarınıza gönderip, onlarında bilgilerinin artmasını sağlayabilirsiniz. Şimdiden teşekkür eder, başka bir yazımızda daha görüşmek üzere herkese Saygılar sunarız...
Kaynaklar: wwwdsigovtr, wwwtarimormangovtr, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Animasyon videosu 2016, DSİ Su Dünyası, Baraj yapan firmaların siteleri, wwwktbgovtr
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder