Tarihimizin büyük mimarı, bilim insanı Mimar Sinan'dır. (Sinaneddin Yusuf - Abdülmennan oğlu Sinan). Şimdi Mimar Sinan'ı bazı başlıklar altında yazmaya başlayalım...
 |
| Mimar Sinan |
KISACA HAYATI
1490 yılında Kayseri ilimizin şimdiki Melikgazi İlçesi'ne bağlı Ağırnas Mahallesi'nde doğmuştur. Yavuz Sultan Selim zamanında İstanbul'a getirildi. Zeki, genç ve çok dinamikti. Mimarlığa özenip devrin mahir ustaları ile han, çeşme ve türbe inşaatlarında çalıştı. 1514 yılında Çaldıran, 1517 yılında Mısır seferlerine katılan Sinan, Kanuni Sultan Süleyman zamanında yeniçeri oldu. Daha sonra Belgrad Seferi, Rodos Seferi ve Mohaç Meydan Muharebesi'ne katıldı. İlave başka seferlere de katılan Sinan, Moldovya (Kara Buğdan) seferinde (1538) Prut Nehri üzerine 13 günde kurduğu köprü ile Kanuni Sultan Süleyman'ın takdirini kazanıp, başmimarlığa yükseldi.
Mimar Sinan katıldığı seferlerde bir çok ülkeyi görüp oradaki mimari eserleri inceleyip, kendisi de bir çok eser vermiştir. 48 yaşında 1538 yılında Hassa baş mimarı olan Sinan, bu görevini I. Süleyman, II. Selim ve III. Murat zamanında 49 yıl süre ile yapmıştır. 1588 yılında İstanbul'da vefat eden Mimar Sinan, Süleymaniye Camii'nin yanında kendi yaptığı beyaz taşlı sade bir türbeye (üçgen bir köşede) defnedilmiştir.
Mimar Sinan o kadar büyük bir bilim insanıydı ki, öğrencileri de şunları yapmıştır;
- Davud Ağa, Yeni Camii'yi, 1597
- Mimar Sedefkar Mehmet Ağa Sultan Ahmet Camii'ni inşa etmiştir, 1617
- İsa Muhammed Efendi ve Mehmet İsmail Efendi ise, Hindistan'da Tac Mahal'i 1648
 |
| Tac Mahal |
MİMAR SİNAN'IN HAYATINDAKİ ÖNEMLİ 3 ESER
1) ŞEHZADE MEHMET CAMİİ ve KÜLLİYESİ (Çıraklık Eseri)
DETAYLARI:
- Diğer adı Şehzadebaşı Camii'dir
- 1543 yılında başlayıp, 1548 yılında açılmıştır
- Kanuni Sultan Süleyman tarafından, genç yaşta ölen oğlu Şehzade Mehmet için yaptırılmıştır
- Planı kare şeklindedir
- Caminin üzerini 18,42 mt çapında bir orta kubbe ve bu kubbenin etrafında dört büyük yarım kubbe vardır
- Büyük kubbe 4 fil ayağı üzerine oturmaktadır. Ayrıca caminin dört köşesinde birer küçük kubbe yer almaktadır.
- Camiye 3 ayrı kapıdan girilir
- Cami avlusu 12 sütuna dayanan 16 kubbe ile çevrilidir
- Caminin sağında ve solunda ikişer şerefeli toplam 2 minare vardır
 |
| Şehzade Mehmet Camii |
2) İSTANBUL SÜLEYMANİYE CAMİİ (Kalfalık Eseri)
DETAYLARI:
- 1550 yılında başlayıp, 1557 yılında açılmıştır
- Süleymaniye Camii medrese, kütüphane, hastane, hamam, imaret, hazire, dükkanlardan oluşan Süleymaniye Külliyesi'nin bir parçası olarak inşa edilmiştir.
- Yapıldığından bugüne kadar olan tüm depremlerden hiç birinden etkilenmemiştir
- Temeli 6 mt kazımıştır
- Temeline yaklaşık 30.000 tane bugünkü adı fore kazık olan, kazıklardan çaktırmıştır
- Daha sonra bu kazıkların üzerine tonlarca ağırlıkta bloklar koyup, 2 sene beklemiştir. Böylece zeminin sağlam olmasını sağlamıştır
- Binanın temelinin de kuru kalması için suları havalandırma kanallarına toplayarak, Haliç'e tahliye etti
- Camii'nin yapımında özel harç kullandı, normalde horasan harcı kullanıyordu. Ama daha sağlam olması için devekuşu yumurtasının akı ve soğan kullandı.
- 4 fil ayağı üzerine oturtulan kubbesi 53 mt yükseklikte, 27,5 metre çapında ve 32 pencerelidir
- Sesin aksini kuvvetlendirmek için kubbenin içine ve köşelere, ağzı iç tarafa açık bir şekilde yerleştirilen 50 cm boyunda 64 tane küp bulunmaktadır. Bu sayede hassas bir akustik meydana gelmektedir.
- Yaklaşık 3.500 m² iç alana sahip olup uzunluğu 59 mt, genişliği ise 58 metredir
- Toplam tüm alanı yaklaşık 70 dönümdür (70.000 m²)
- Toplam 238 pencereden ışık almaktadır
- Cami içinde her biri 40-50 ton ağırlığında olan 4 sütunu Mimar Sinan, Dört Halife'ye benzetmektedir
- Bu ana kubbe Ayasofya'da da görüldüğü gibi 2 yarım kubbe ile desteklenmektedir
- Kubbe kasnağında 32 tane pencere vardır
- Cami avlusunun 4 köşesinde birer minare bulunmaktadır
- Minarelerin 2 tanesi üçer şerefeli ve 76 mt, diğer 2 tanesi ise ikişer şerefeli ve 56 mt yüksekliğindedir.
- Camideki yağ lambalarından çıkan islerin tek bir noktada toplanmasını sağlayacak şekilde (bir hava akımı oluşturacak), cami inşa edilmiştir.
- Camiden çıkan isler, ana giriş kapısı üzerinde ki odada toplanmış ve bu isler mürekkep yapımında kullanılmıştır.
- 28 tane revakla çevrili olan cami avlusunun ortasında, dikdörtgen şeklinde bir şadırvan bulunmaktadır
- Caminin kıble tarafında Kanuni Sultan Süleyman'ın bulunduğu hazire mevcuttur
- Kanuni Sultan Süleyman'ın türbesinin kubbesi, yıldızlarla donanmış gökyüzü imajı vermektedir
- Camide toplam 4 minare ve 10 şerefe vardır. 4 sayısı İstanbul'un fethinden sonraki 4. padişah olduğunu, 10 sayısı ise Osmanlı'nın 10. padişahı olduğunu simgelemektedir.
- Osmanlı Külliyeleri içinde Fatih Külliyesi'nden sonraki ikinci büyük külliye, Süleymaniye Külliyesi'dir.
- Külliye İstanbul Yarımadası'nın Haliç, Marmara, Topkapı Sarayı ve Boğaziçi'ni gören ortadaki en yüksek tepesinde inşa edilmiştir.
- Ana kubbenin kemeri, Sinan tarafından kemeri kübra diye adlandırılmıştır
 |
| İstanbul Süleymaniye Camii |
3) EDİRNE SELİMİYE CAMİİ (Ustalık Eseri)
DETAYLARI:
- 1568 yılında başlayıp, 1575 yılında açılmıştır
- Selimiye Camii'nde daha önceki hiç bir camide ya da antik çağ mabedinde görülmemiş bir teknik kullanılmıştır.
- Edirne'ye hakim bir tepede yapılmıştır
- Tek kubbesi vardır (hiç bir yarım kubbe ile desteklenmez). Böylece cami içi daha aydınlık ve ferahtır. Bu tek kubbeli cami denemesini ilk olarak Rüstem Paşa Camiinde yapmıştı, küçük olarak.
- Kubbe çapı (31,30 mt) Ayasofya Camii'nden daha büyük olarak yapılmıştır
- Camii'nin yerden yüksekliği 43,25 metredir
- Toplam 4 minaresi olup, her minaresinde 3'er şerefe vardır. Şerefelerin 2 tanesine 3 farklı yoldan çıkılır ve çıkan müezzinler birbirini görmez.
- Minareler 380 cm çapında ve 70,89 mt yüksekliğindedir. Minarelerin alem dahil yüksekliği 85 metredir.
- Minareler çok uzun olmalarına rağmen, olabilecek en ince biçimde yapılmışlardır
- Minarelerin kubbeye yakın olması, camiyi göğe doğru uzanıyormuş gibi göstermektedir
- Ayasofya'nınkinden daha büyük olan kubbe, 8 sütuna dayanan bir kasnak üzerine oturtulmuştur
- Burada 8 sütun olup 4 mt çapındadır, ama Süleymaniye Camii'nde 4 sütun olup 9 mt çapındadır. Yani daha küçük kolonlarla, daha fazla yükler taşıtmıştır.
- Kubbe kasnağı fil ayaklarına 6 mt genişliğinde, kemerlerle bağlıdır
- Kubbe yaklaşık 2.000 ton ağırlığındadır
- Mimar Sinan o yıllarda caminin temelinde raylı sistem kullanmıştır. Deprem anında cami her tarafa 5 derece yatabilmektedir. Bu sırrı 1950 yılında Japonlar öğrenip, kendi ülkelerinde uygulamaya başladılar. Yani Japonlar bunu yaklaşık 500 yıl önce yaşayan Mimar Sinan'ın Selimiye Camisini incelerken öğrenmişlerdir.
- Kubbeyi doğrudan sütunlar üzerine değil de, arasına inşa etmiştir. Bunun hesabını yapmak, günümüzde bile zor görünüyor. Bunu yaparken bir çok bilinmeyen denklemi çözmüştü, ama nasıl?
- Kubbesinde oluşan hava akımı dolayı ile meşalelerden toplanan is, kubbeyi lekelemeden bir delikten dışarı alınmaktadır
- Caminin ana gövdesindeki duvarlarda, hat işçiliği mükemmeldir
- Etrafında külliyesi vardır
- 2011 yılında Unesco tarafından, Dünya Miras Listesinde alınmıştır
- Mermer ayaklarının birinde ters lale figürü vardır
- Aynı anda cami içinde 6.000 kişi namaz kılabilmektedir
- Minarelerin temellerin de zarar gelmemesi için kelepçeler vardır
- Temelini kazıdıktan sonra baya bir zaman bekletmiştir, sağlam olması için
- İç alanı yaklaşık 1.600 m², cami alanı yaklaşık 3.000 m² (50*60), avlusu 2.500 m², bahçe ve külliye ile birlikte toplam alan yaklaşık 25.000 m²'dir.
- Süleymaniye Camii'nden hacim olarak küçüktür
- Minareleri Süleymaniye'den daha büyüktür
- Kubbe çapı olarak Türkiye'nin en büyüğü idi, Çamlıca Camii yapılana kadar. Şu an 3 büyükler şöyledir; Çamlıca Camii, Selimiye Camii, Ayasofya Camii
 |
| Selimiye Camii |
YAPTIĞI DİĞER ESERLERDEN BAZILARININ İSİMLERİ
- Ahi Çelebi Camii, İstanbul / Eminönü
- Atik Valide Camii, İstanbul / Üsküdar
- Azapkapı Camii, İstanbul / Azapkapı
(diğer adı Sokullu Mehmet Paşa Camii'dir)
- Bali Paşa Camii, İstanbul / Kasımpaşa
- Behram Paşa Camii, Diyarbakır
- Bend Kemeri, İstanbul / Kağıthane
- Büyükçekmece Köprüsü, İstanbul
- Cafer Paşa Medresesi, İstanbul / Eyüpsultan
- Cedid Ali Paşa Camii, Kırklareli / Babaeski
- Cenabi Ahmet Paşa Camii, Ankara / Ulucanlar
- Çavuşbaşı Camii (Mahmutağa Camii), İstanbul / Sütlüce
- Çoban Mustafa Paşa Külliyesi, Kocaeli / Gebze
- Defterdar Mustafa Çelebi Camii, Edirne
- Defterdar Süleyman Çelebi Camii, İstanbul / Fatih
- Drağman Yunus Camii, İstanbul / Fatih
(diğer adı Tercüman Yunus Camii'dir)
- Drina Köprüsü, Bosna Hersek doğusu Vişegrad
(diğer adı Sokullu Mehmet Paşa Köprüsü'dür)
- Eski Valide Camii, İstanbul / Üsküdar
- Ferhad Paşa Camii, İstanbul / Üsküdar
- Ferruh Kethüdâ Camii, İstanbul / Fatih
- Gazi Ahmet Paşa Camii, İstanbul / Fatih
- Gözlüce Kemer, İstanbul / Cebeciköy
- Güzelce Kasımpaşa Camii, İstanbul
- Hacı Ahmet Paşa Camii (Kurşunlu Camii), Kayseri
- Hacı Ahmet Paşa Sarayı, İstanbul / Üsküdar
- Hacı Evhad (Evhadüddin) Camii, İstanbul / Yedikule
- Haseki Camii, İstanbul / Fatih
- Haseki Hürrem Sultan Hamamı, İstanbul / Fatih
- Hürrem Çavuş Camii, İstanbul / Fatih
- Hüsrev Paşa Camii, Van
- Hüsrev Paşa Külliyesi, Suriye / Halep
- İbrahim Paşa Sarayı, İstanbul / Sultanahmet Meydanı
- İskenderpaşa Paşa Külliyesi, İstanbul / Kanlıca
- Kara Ahmet Paşa Camii, İstanbul / Topkapı
- Kara Camii, Sofya
- Kazasker Abdurrahman Çelebi Camii, İstanbul / Fatih
- Kazasker İvaz Efendi Camii, İstanbul / Eğrikapı
- Kılıç Ali Paşa Camii, İstanbul / Tophane
- Kırıkkemer (Kovukkemer), İstanbul / Kemerburgaz
- Kırkçeşme Suları, İstanbul
- Kurşunlu Mahzen, İstanbul / Beyoğlu
- Lala Hüseyin Paşa Camii, Kütahya
- Lala Mustafa Camii, Erzurum
- Mağlova Su Kemeri, İstanbul / Kemerburgaz
- Mehmet Paşa Sarayı, İstanbul / Fatih
- Mihrimah Sultan Camii, İstanbul / Üsküdar
- Molla Çelebi Camii (Fındıklı Camii), İstanbul / Fındıklı
- Muradiye Camisi, Manisa
- Mustafa Paşa Camii, İstanbul / Eyüp
- Mustafa Paşa Köprüsü, Meriç
- Nişancı Mehmet Paşa Camii, İstanbul / Fatih
- Odabaşı Camii, İstanbul / Yenikapı
- Osman Paşa Camii, Kayseri
- Paşadere Kemeri, İstanbul / Alibey Deresi
- Pertev Paşa Camisi, İzmit
- Piyale Paşa Camii, İstanbul / Kasımpaşa
- Rüstem Paşa Camii ve Külliyesi, İstanbul
- Rüstem Paşa Camii, Tekirdağ
- Rüstem Paşa Medresesi, İstanbul / Fatih
- Rüstem Paşa Kervansarayı, Edirne
- Semiz Ali Paşa Medresesi, İstanbul / Fatih
- Silivri Köprüsü, İstanbul / Silivri
- Sinan Paşa Camii, İstanbul / Beşiktaş
- Sinan Paşa Hamamı, İstanbul / Beşiktaş
- Siyavuş Paşa Sarayı, İstanbul / Üsküdar
- Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi, Kırklareli / Lüleburgaz
- Sultan İkinci Selim Cami Kapısı, Konya
- Sultan Süleyman İmâreti, İstanbul / Süleymaniye
- Süleymaniye Darüşşifası, İstanbul / Fatih
- Süleymaniye Külliyesi, Suriye / Şam
- Süleyman Subaşı Camii, İstanbul / Unkapanı
- Şah Sultan Camii, İstanbul / Eyüpsultan
- Şehzade Cihangir Camii, İstanbul / Beyoğlu
- Şemsi Ahmet Paşa Külliyesi, İstanbul / Üsküdar
- Taşlık (Mahmut Paşa) Camii, Edirne
- Uzun Kemer, İstanbul / Kemerburgaz
- Zal Mahmut Paşa Külliyesi, İstanbul / Eyüpsultan
YAPTIĞI FARKLI DİĞER ÇALIŞMALAR
- Eski binaları restore etmek, örnekler;
1573 yılında Ayasofya'nın kubbesini onararak çevresine takviyeli duvarlar yaptı
Ayasofya'ya minareler eklemiştir
- Caddelerin genişleme çalışmaları
- Evlerin yapımı ve lağımların bağlanması
- Kaldırımlarla ilgilendi
- Köprüler
- Kadırgalar (şimdinin gemileri)
- Ses akustik çalışmaları
- Abidelerin yakınına yapılan ve onların görünümlerini bozan yapıların yıkılması (ev ve dükkan yıkımları)
TOPLAM ESERLERİ
1588 yılında 98 yaşında vefat eden Mimar Sinan'ın eserleri çok fazladır. Bunlar kısaca şöyledir;
- 80 ile 90 arası Camii
- 50 ile 55 arası Mescit
- 55 ile 60 arası Medrese
- 25 ile 30 arası Darül-Kurra
- 15 ile 20 arası Türbe
- 15 ile 20 arası İmarethane
- 3 Darüşşifa (Hastane)
- 5 Su yolu
- 8 Köprü
- 20 Kervansaray
- 35 ile 40 arası Saray
- 8 Mahzen
- 45 ile 50 arası Hamam olmak üzere toplam 360 ile 400 adet arası eser inşa etmiştir.
İLAVE ÖZEL NOTLAR
1) Osmanlı İmparatorluğu Döneminde sultanların yaptırdıkları camilere, ''Selatin Camileri'' denilmektedir. İlk Selatin Camileri Bursa'daki Ulu Camii ve Yeşil Camii'dir. İstanbul'da ise Fatih Camii'sidir.
2) Camilerde sesin gitmesi için şu an hoparlörler var ama Mimar Sinan zamanında bunlar yoktu. Bu yüzden camilerde akustiğe büyük önem verilirdi. Bununla ilgili bir rivayet şöyledir.
Mimar Sinan, Süleymaniye Camii'nin yapımı sırasında kubbenin altında nargile içiyor. Bunun üzerine bazı çalışanlar Kanuni Sultan Süleyman'a giderek Mimar Sinan çalışmıyor, oturup nargile içiyor diye şikayette bulundular. Şikayetler artınca Kanuni camiye gidip bakıyor ve Sinan'ın gerçekten nargile içtiğini görüyor. Bunun üzerine hiddetlenerek Sinan'a, sen ne yapıyorsun diye soruyor. Mimar Sinan'da sakin bir şekilde cevaben, şunu diyor:
- Kubbenin akustiğinin nasıl olacağını nargilede fokurdayan su ile hesaplıyorum, ayrıca nargilede tömbekide yoktur.
3) Osmanlı'da cami yapılırken, cami köşelerine dönen terazi taşları yerleştirirdi. Bir deprem olduğunda bu taşlara bakılır, eğer dönmüyorsa sorun olduğu anlamı ortaya çıkmaktadır.
Büyük bilim insanımız (çok çok iyi bir mühendis, matematikçi, geometrici, fizikçi, kimyacı) olan Mimar Sinan hakkında hazırladığımız yazımızın sonuna gelmiş bulunmaktayız. Herkesin okuyup, tanıdıklarına göndererek onlarında okuması dileklerimizle hepinize Saygılar sunarız...
Kaynaklar ve etiketler; wwwcsbgovtr, wwwedirnegovtr, wwwktbgovtr, wwwttkgovtr, wwwistanbulgovtr, wwwiletisimgovtr, wwwkulturportaligovtr, wwwfatihgovtr, trt belgesel izlenim, taj mahal india, wwwgooglecom, selimiye ve süleymaniye cami, selimiye ve süleymaniye cami hakkında bilgi, mimar sinan eserleri nelerdir, mimar sinan eserleri hakkında bilgi, mimar sinan başlıca eserleri, mimar sinan hayatı, mimar sinan ın eserleri, mimar sinan kimdir, mimar sinan nereli, mimar sinan selimiye camii, mimar sinan süleymaniye camii, mimar sinan şehzade cami, mimar sinan türbesi, mimar sinan ustalık eseri, mimar sinan ve eserleri, mimar sinan yapıları, mimar sinan zekası, selimiye camii mi büyük süleymaniye mi, süleymaniye camii resimleri, mimar sinan raylı sistem, selatin camileri ne demek, mimar sinan ve eserleri hakkında bilgi, mimar sinan eserleri ve özellikleri, süleymaniye camii nerede, süleymaniye camii'nin özellikleri kısaca, selimiye camii nerede, selimiye camii'nin özellikleri kısaca, selimiye cami, süleymaniye cami
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder