Acil Tıbbi Müdahaleler

   Herkese merhaba, paranın ne önemi var, sağlık olmayınca değil mi ? Evet, bu yazımızda sağlık açısından herkese faydalı olacak bilgileri yazmaya çalışacağız. Bazı acil durumlarda bu bilgiler çok hayati bir öneme sahiptir. Bazen yapacağınız küçük bir müdahale ile insan hayatı kurtulabiliyor, aksi halde ise hastanelerin acil servislerine yetişebilmek için, cansiperane oluruz. Böyle durumlarla karşılaşmamak için, aşağıda yazacağımız bilgileri iyi okuyalım, mümkünse tanıdığımız herkese de okutalım.

   Önce ilk yardım ve acil tedavi nedir, onların tanımlarına bakalım, sonra adım adım konumuza başlayalım.

İlk Yardım;

   Herhangi bir kaza veya yaşamı tehlikeye düşüren bir durum anında, sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması veya durumun kötüye gitmesini önlemek amacıyla olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmadan, mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalardır.

Acil Tedavi;

   Acil tedavi ünitelerinde hasta veya yaralılara doktor ve sağlık personelleri tarafından yapılan tıbbi müdahalelere denir.

İlk Yardım

İlk Yardımda Hemen Yapılması Gerekenler

   Hastanın önce bilinci kontrol edilmeli, kapalı ise hemen şunlar hızla değerlendirilmelidir.

1) Hava yolu açıklığı kontrol edilmeli (dilin geri kaçması, yabancı cisimlerin tıkaması v.s ). Bu şekildeki hasta baş-boyun-gövde ekseni düz olacak şekilde yatırılmalıdır

2) Solunumun değerlendirilmesi yapılır. Hasta yan çevrilip, ağzına yaklaşılıp bak-dinle -hisset ile hastanın 10 saniye boyunca nefes alıp almadığı değerlendirilir. Eğer solunum yoksa hemen yapay solunuma başlanır.

3) Dolaşımın değerlendirilmesi için, çocuk ve yetişkinlerde şah damarından, bebeklerde ise kol atardamarından, 3 parmakla  5 saniye süre ile nabza bakılmalıdır.

   Bu değerlendirmeler yapılıp, yardım ekibi gelene kadar olay yerinde kalınmalıdır, yeri değiştirilmemelidir. Eğer bir tehlike söz konusu ise (yangın, patlama, solunum durması gibi) en kısa sürede hastalar güvenli bir yere, acil taşıma teknikleri ile taşınmalıdır. 

ARAÇ İÇİNDEKİ YARALIYI (RENTEK) TAŞIMA YÖNTEMİ 

   Burada Rentek Manevrası kullanılır, omiriliğe zarar vermeden. Yapılışı:

- Kaza yeri ve ortam değerlendirilir, tehlikeler belirlenir, ilkyardımcının ve çevrenin güvenliği sağlanır.

- Hasta veya yaralının omuzlarına hafiften dokunup, iyi misiniz diye soru sorularak, bilinci kontrol edilir. Çevredekilerden 112'nin aranması istenir. 

- Hasta veya yaralının solunum yapıp-yapmadığı izlenir, eğer solunum yoksa,

- Hasta veya yaralının ayaklarının pedala sıkışmadığından emin olunup, emniyet kemeri açılır,

- Hasta veya yaralıya yan tarafından yaklaşılıp, bir elle kolu diğer elle de çenesi kavranarak boynu tespit edilir (hafif hareketler ile), 

- Baş / boyun / gövde hizası bozulmadan araçtan dışarı çekilir,

- Hasta veya yaralı yavaşça yer yada sedyeye yerleştirilir.

Sürükleme Yöntemleri Nelerdir ?

   Geçiş güçlüğü olan yerlerden çıkarmalarda hasta veya yaralının sürüklenmesi, çok kilolu ve iri yarı kişilerin taşınmasında faydalı bir yöntemdir. Mümkünse battaniye kullanılmalıdır. Bu yöntemler şunlardır;

- Ayak bileklerinden sürükleme

- Koltuk altından tutarak sürükleme

Kısa Mesafelerde Süratli Taşıma Teknikleri

- Kucakta Taşıma; Bilinci açık olan çocuklar ve hafif yetişkinler için kullanılan bir yöntemdir.

- İlkyardımcının omzundan destek alma; Hafif yaralı ve yürüyebilecek durumdakilerin taşınmasında kullanılır.

- Sırtta taşıma; Bilinçli hastaları taşımakta kullanılır.

- Omuzda taşıma; İtfaiyeci yöntemi olarak ta bilinir. Yürüyemeyen veya bilinci kapalı olan kişiler için kullanılır. 

- İki ilkyardımcı ile ellerin üzerinde taşıma (altın beşik yöntemi); Hasta veya yaralının ciddi bir yaralanması yoksa kullanılır. 

- Kollar ve bacaklardan tutarak taşıma; Hasta veya yaralı bir yerden kaldırılıp, hemen başka bir yere aktarılacaksa kullanılır. 

- Sandalye ile taşıma; Bilinci yerinde olan hastalarda, merdiven inip çıkarken kullanılır. 

SOLUNUM DURMASI;

   Yaşamak için gerekli olan oksijenden, vücudun yoksun kalmasıdır. Hemen yapay solunuma başlanılmalı, yoksa kalp durması olabilir.

KALP DURMASI;

   Bilinci kapalı kişide kalp atımının olmama halidir. En kısa sürede müdahale edilmezse beyin hasarı oluşur. Kalp durmasının belirtileri şöyledir; Hasta veya yaralıda solunumun görülememesi, bilincin kapalı olması, hareket etmemesi ve ikazlara cevap verememesi. 

TEMEL YAŞAM DESTEĞİ

   Yaşam kurtarmak amacıyla hava yolu açıklığı sağlandıktan sonra, solunumu veya kalbi durmuş kişiye yapay solunumla akciğerlerine oksijen gitmesini, dış kalp masajı ile de kalpten kan pompalanmasını sağlamak üzere yapılan ilaçsız müdahalelerdir. 

Temel Yaşam Desteği

YETİŞKİN KİŞİLERDE DIŞ KALP MASAJI ile YAPAY SOLUNUMUN BİRLİKTE TATBİKİ

- Kendisinin, hasta veya yaralının güvenliğinden emin olunur,

- Hasta veya yaralının omuzlarına dokunup ''iyi misiniz'' diye sorulup, bilinci kontrol edilir. Eğer bilinci yok ise:

- Çevredekilerden yüksek sesle yardım çağrılır, 112 telefonun aranması istenir

- Hasta veya yaralı sert bir zemin üzerine, sırt üstü yatırılır

- Hasta veya yaralının yanına, diz çökülür

- Hasta veya yaralının boyun ve göğsünü saran, giysiler açılır

- Hasta veya yaralının ağız içi kontrol edilir, görünen yabancı cisim var ise çıkartılır

- Hava yolunu açmak için bir el hasta veya yaralının alnına, diğer elin iki parmağı ise çene kemiğinin üzerine yerleştirilir

- Çene kemiğinin uzun kenarı yere dik gelecek şekilde alnından bastırılıp, çeneden kaldırılarak baş geriye doğru itilir. Hastaya baş geri, çene yukarı pozisyonu verilir

- Hasta veya yaralının solunum yapıp yapmadığı bak-dinle-hisset yöntemiyle, 10 saniye süre ile kontrol edilir

     . Göğüs kafesindeki solunum hareketlerine bakılır

     . Eğilip, kulağını hastanın ağzına yaklaştırarak solunum dinlenirken, diğer elde göğüs üzerine hafifçe yerleştirilerek hissedilir

- Hasta veya yaralının solunumu yoksa

- Çevrede başka kimsede yok ve ilkyardımcı yalnızsa, kendisi hemen 112'yi arar

- Kalp basısı uygulamak için göğüs kemiğinin alt ve üst ucu tespit edilerek, alt yarısına bir elin topuğu yerleştirilir

- Diğer el bu elin üzerine, yerleştirilir

- Her iki elin parmakları, birbirlerine kenetlenir

-Ellerin parmakları göğüs kafesiyle temas ettirilmeden ve dirsekler bükülmeden, göğüs kemiği üzerine vücuda dik olacak şekilde tutulur

- Göğüs kemiği 5 cm aşağı inecek şekilde (yandan bakıldığında göğüs yüksekliğinin 1/3'ü kadar) 30 kalp basısı uygulanır. Bu işlemin hızı dakikada 100 bası olacak şekilde ayarlanır

- Baş geri çene yukarı pozisyonu tekrar verilerek, hava yolu açıklığı sağlanır

- Alnın üzerine konulan elin, baş ve işaret parmağını kullanarak hasta veya yaralının burnu kapatılır

- Normal bir soluk alınır, baş geri çene yukarı pozisyonunda iken hasta veya yaralının ağzını içine alacak şekilde ağız yerleştirilir

- Hasta veya yaralının göğsünü yükseltmeye yarayacak birer saniyelik 2 nefes verilir, havanın geriye çıkması için zaman verilir

- Hasta veya yaralıya 30 kalp masajından sonra, 2 solunum yaptırılır (30;2)

- Temel yaşam desteğine, hasta veya yaralının yaşamsal refleksleri yada tıbbi yardım gelene kadar kesintisiz devam edilir

ÇOCUKLARDA (1-8 YAŞ ARASI) DIŞ KALP MASAJI ile YAPAY SOLUNUMUN BİRLİKTE TATBİKİ

- Kendisinin ve çocuğun güvenliğinden önce emin olunur,

- Çocuğun omuzlarına dokunup ''iyi misiniz'' diye sorulup, bilinci kontrol edilir. Eğer bilinci yok ise:

- Çevredekilerden yüksek sesle yardım çağrılır, 112 telefonun aranması istenir

- Çocuk sert bir zemin üzerine, sırt üstü yatırılır

- Çocuğun yanına, diz çökülür

- Çocuğun boyun ve göğsünü saran, giysiler açılır

- Hasta veya yaralının ağız içi kontrol edilir, görünen yabancı cisim var ise çıkartılır

- Hava yolunu açmak için bir el hasta veya yaralının alnına, diğer elin iki parmağı ise çene kemiğinin üzerine yerleştirilir

- Çene kemiğinin uzun kenarı yere dik gelecek şekilde alnından bastırılıp, çeneden kaldırılarak baş geriye doğru itilir. Çocuğa baş geri, çene yukarı pozisyonu verilir

- Hasta veya yaralının solunum yapıp yapmadığı bak-dinle-hisset yöntemiyle, 10 saniye süre ile kontrol edilir

              . Göğüs kafesindeki solunum hareketlerine bakılır

              . Eğilip, kulağını hastanın ağzına yaklaştırarak solunum dinlenirken, diğer elde göğüs üzerine hafifçe yerleştirilerek hissedilir

- Çocuğun solunumu yoksa; alnın üzerine konulan elin baş ve işaret parmağını kullanarak çocuğun burnu kapatılır

- Baş geri çene yukarı pozisyonundayken, çocuğun ağzını içine alacak şekilde ağız yerleştirilir

- Çocuğun göğsünü yükseltmeye yarayacak birer saniyelik 2 nefes verilir, havanın geriye çıkması için zaman verilir

- Kalp basısı uygulamak için göğüs kemiğinin alt ve üst ucu tespit edilerek, alt yarısına bir elin topuğu yerleştirilir 

-Elin parmakları göğüs kafesiyle temas ettirilmeden ve dirsekler bükülmeden, göğüs kemiği üzerine vücuda dik olacak şekilde tutulur

- Göğüs kemiği 5 cm aşağı inecek şekilde (yandan bakıldığında göğüs yüksekliğinin 1/3'ü kadar) 30 kalp basısı uygulanır. Bu işlemin hızı dakikada 100 bası olacak şekilde ayarlanır

- Çocuğa 30 kalp masajından sonra, 2 solunum yaptırılır (30;2)

- İlkyardımcı yalnızsa, 30;2 göğüs basısının 5 tur tekrarından sonra kendisi 112 numaralı telefonu arar

- Temel yaşam desteğine, çocuğun yaşamsal refleksleri yada tıbbi yardım gelene kadar kesintisiz devam edilir

BEBEKLERDE (0-12 AY ARASI) DIŞ KALP MASAJI ile YAPAY SOLUNUMUN BİRLİKTE TATBİKİ

- Kendisinin ve bebeğinin güvenliğinden önce emin olunur,

- Ayak tabanına hafifçe vurarak, bilinci kontrol edilir. Eğer bilinci yok ise;

- Çevredekilerden yüksek sesle yardım çağrılır, 112 telefonun aranması istenir

- Bebek sert bir zemin üzerine, sırt üstü yatırılır

- İlkyardımcı temel yaşam desteği için, uygulayacağı pozisyonu alır (yerde uygulama yapacaksa diz çöker, masa v.b. yerde uygulama yapacaksa ayakta durur) 

- Bebeğin boyun ve göğsünü saran, giysiler açılır

- Ağız içi gözle kontrol edilir, hava yolu tıkanıklığına sebep olan yabancı cisim varsa çıkartılır

- Hava yolunu açmak için, bir el bebeğin alnına, diğer elin iki parmağı ise çene kemiğine koyulup baş hafifçe yukarı geri itilerek eğilir, baş geri çene yukarı pozisyonu verilir

- Bebeğin solunum yapıp yapmadığı bak-dinle-hisset yöntemiyle, 10 saniye süre ile kontrol edilir

              . Göğüs kafesindeki solunum hareketlerine bakılır

              . Eğilip, kulağını hastanın ağzına yaklaştırarak solunum dinlenirken, diğer elde göğüs üzerine hafifçe yerleştirilerek hissedilir

- Solunum yok ise ağız dolusu nefes alınıp, bebeğin ağız ve burnunu içine alacak şekilde, ağız  yerleştirilir

- Bebeğin göğsünü yükseltmeye yarayacak birer saniyelik 2 solunum verilir, havanın geriye çıkması için zaman verilir

- Kalp basısı tatbik etmek için bebeğin (iki meme başının altındaki hattın orası, göğüs merkezini oluşturur) göğüs merkezi bilinir

- Bir elin orta ve yüzük parmağı, bebeğin göğüs merkezine yerleştirilir

- Göğüs kemiği 4 cm aşağı inecek şekilde (yandan bakıldığında göğüs yüksekliğinin 1/3'ü kadar) 30 kalp basısı uygulanır. Bu işlemin hızı dakikada 100 bası olacak şekilde ayarlanır

- Bebeğe 30 kalp masajından sonra, 2 solunum yaptırılır (30;2)

- İlkyardımcı yalnızsa, 30;2 göğüs basısının 5 tur tekrarından sonra kendisi 112 numaralı telefonu arar

- Temel yaşam desteğine, bebeğin yaşamsal refleksleri yada tıbbi yardım gelene kadar kesintisiz devam edilir

Hava Yolu Tıkanıklığı Nedir ?

   Solunumu yapmak için bize lazım olan havanın, geçişine engel olacak şekilde tıkanmasına denir. Bu 2 türlü olmaktadır.

1) Kısmi Tıkanma

   Hasta öksürür, nefes alabilir ve konuşabilir. Böyle olursa hasta öksürmeye teşvik edilir, müdahaleye gerek kalmayabilir.

2) Tam Tıkanma

   Hasta nefes alamaz, acı çeker, ellerini boynuna götürür, konuşamaz ve rengi morarır. Bu durumdaki hastaya Heimlich Manevrası yapılır.

   Bu Heimlich Manevrası da hastanın bilinci yerinde ve bilinci kapalı olması durumuna göre 2 türlü yapılır.

1) Bilinci Yerinde olanlar için Heimlich Manevrasının Yapılışı

- Hasta ayakta veya oturur pozisyonda olabilir

- Hastanın yanında yada arkasında durulur

- Bir el ile göğsü desteklenerek öne eğilmesi sağlanır

- Diğer elin topuğu ile 5 kez hızla sırtına (kürek kemiklerinin arasına) süpürür biçimde vurulur

- Tıkanıklık durumuna bakılır, açıldıysa işlem durdurulur

- Tıkanıklık devam ediyorsa, heimlich manevrası yapılır

- Hastanın sırt tarafından sarılıp, gövdesi kavranır

- Bir elin başparmağı midenin üst kısmına yani göğüs kemiğinin altına gelecek şekilde yumruk yapılarak konur. Diğer el ile yumruk yapılan el, kavranır

- Kuvvetle arkaya ve yukarı doğru 5 kez bastırılır, eğer yabancı cisim çıkmadıysa

- Tekrar sırtına vurulur, bu işlemler 5'er kez olacak şekilde dönüşümlü olarak tekrarlanır

- Hastanın bilinci kapanırsa, o zaman sert semin üzerine yatırılır

- Şah damarından nabız ve solunumu değerlendirilir

- Acil tıbbi yardım istenir, 112

- Temel yaşam desteği uygulanır

2) Bilinci Kapalı olanlarda Heimlich Manevrasının Yapılışı

- Hasta yere yatırılır ve yan pozisyonda sırtına 5 kez vurulur

- Tıkanma açılmazsa, hasta düz bir zeminde başı yana çevrilir

- Hastanın bacakları üzerine, ata biner şekilde oturulur

- Bir elin topuğunu göbek ile göğüs kemiği arasına yerleştirilir ve diğer el üzerine konur

- Göbeğin üzerinden kürek kemiklerine doğru, eğik bir baskı uygulanır

- Şah damarından nabız ve solunum değerlendirmesi yapılır

- Bu işleme yabancı cisim çıkıncaya kadar devam edilir

- Acil tıbbi yardım istenir, 112

- Bu hareket 5-7 kez yabancı cisim çıkıncaya kadar veya yardım gelene kadar devam edilir

- Bu tür vakalarda havayolu tıkanıklığından şüphelenildiğinde, ilk yardımcılar Temel Yaşam Desteği uygulamalarını yapacaklardır. Kurtarıcı nefes verdikten sonra hava gitmiyorsa, tıkanıklık olduğu düşünülür. Ağız içi kontrol edilip yabancı cisim var ve görünüyorsa, çıkartılır. 

Bebeklerde tam tıkanıklık olan, hava yolunun açılması

- Bebek ilk yardımcının bir kolu üzerine, ters olarak yatırılır

- Başparmak ve diğer parmakların yardımıyla bebeğin çenesi kavranıp, boynundan tutulur ve yüzüstü pozisyonda öne doğru eğilir

- Baş gergin ve gövdesinden aşağıda, bir pozisyonda tutulur

- 5 defa el bileğinin iç kısmı ile bebeğin sırtına kürek kemiklerinin arasına, hafifçe vurulur

- Diğer kolun üzerine, başı elle kavranarak, sırtüstü çevrilir 

- Yabancı cismin çıkıp-çıkmama durumu kontrol edilir

- Cisim çıkmadıysa başı gövdesinden aşağıda olacak şekilde, sırtüstü tutulur

- 5 defa iki parmakla göğüs kemiğinin alt kısmından, karnın üst kısmına baskı uygulanır

- Yabancı cisim çıkarılana kadar, devam edilir

- Acil tıbbi yardım istenir 112'den

Not: Bebek çok küçük ve karnından baskı yapılamıyorsa, bunlar uygulanır. Bunun dışında diğer hallerde bebeklerde yapılan uygulamalar, bilinci kapalı erişkinler de yapılan Heimlich Manevrası uygulamaları ile aynıdır.

Kısmi Tıkanıklık olan Kişilere İlk Yardım Nasıl Yapılır ?

- Hava girişi varsa, kazazede öksürmeye teşvik edilmeli, yakından izlenip, başka bir girişimde bulunulmamalıdır. Kazazedenin ayakta durabildiği zamanda, onun geri tarafında durulmalıdır

- Bu halde, kazazede öncelikle bulunduğu pozisyonda bırakılmalıdır

- Kazazedede öksürük ve solunum zayıflayıp, morarma olursa derhal müdahalede bulunulur

- Belirgin bir yabancı cisim, yerinden çıkan veya oynayan takma dişler varsa, bunlarda yerinden çıkartılmalıdır

- Yabancı cisim eğer görülemiyor ve hastanın durumu kötüye gidiyorsa, yukarıda tam tıkanmada anlatılan uygulamalara başlanılır.

KANAMALARDA İLK YARDIM

Önce kanama nedir, onu yazalım, sonra detaylı açıklama yapalım.

Kanama: Damar bütünlüğünün bozulması ile kanın damar içine veya dışına doğru akmasına denir. Kanamanın ciddiyeti şu durumlara bağlıdır: 

    . Kanamanın hızına

    . Vücutta kanın aktığı bölge

    . Kanama miktarına

    . Kişinin fiziksel durum ve yaşına

Kanamanın Çeşitleri: 3 çeşittir

Dış Kanamalar: Kanama yaradan, vücut dışına olur

İç Kanamalar: Kanama vücut içine olup, gözle görülmez

Doğal olan Kanamalar: Kulak, burun, ağız gibi yerlerden olan kanama tipidir.

Damar tipine göre ise atardamar, toplardamar ve kılcal damar kanama isimlerinden biri olabilir.

   Atardamar kanamalarında kan basınç ile fışkırır. Bu nedenle çok kan kaybedileceği için, kanayan yer üzerine yada kanayan yere yakın olan bir üst atardamar bölgesine, baskı (tampon) uygulanmalıdır.

Kanama Türleri

Dış Kanamalarda İlk Yardım Uygulamaları Nasıl Olur ?

- İlk yardımcı kendini tanıtıp, yaralı sakinleştirilir

- Hasta veya yaralı sırtüstü yatırılır

- Hasta veya yaralının durumu değerlendirilir

- 112'den tıbbi yardım istenilir

- Yara veya kanama değerlendirilir

- Kanayan yer üzerine, temiz bezle bastırılır

- Eğer kanama durmazsa, ikinci bez konarak basıncı arttırılır

- Gerekirse bandajla sararak, basınç uygulanır

- Kanayan yere en yakın basınç noktasına, baskı yapılır

- Kanayan bölge yukarı doğru kaldırılır

- Kanayan bölge dışarıda kalacak şekilde, hasta veya yaralının üstü örtülür

- Şok pozisyonu uygulanır

- Yapılan uygulamalara ait bilgiler, hasta veya yaralının üzerine yazılır

- Yaşam bulguları değerlendirilir

- Hızla hastaneye sevk edilmesi sağlanır

İç Kanamalarda İlk Yardım Uygulamaları Nasıl Olur ?

   Bu kanamalar travma, kırık, darbe, silahla yaralanmalardan dolayı olabilir. Hastada şok belirtileri olabilir. İç kanama olan birine şunlar uygulanmalıdır

- Hastanın bilinci değerlendirilir

- 112'den yardım istenir

- Üzeri örtülerek ayakları, 30 cm yukarı doğru kaldırılır

- Hiç bir şekilde yiyecek ve içecek verilmez

- Hasta hareket ettirilmez

- Yaşamsal bulguları gözlenir

- Sağlık kuruluşuna hemen sevki yapılır

Boğucu Sargı (Turnike) Nedir ?

   Boğucu sargı uygulaması kanamanın durdurulamadığı hallerde, yapılacak en son uygulamadır. Eskisi kadar artık sık kullanılmıyor. Çünkü uzun süreli turnike uygulanması sonucu doku zararı meydana gelebilir, veya uzvun tamamen kaybına neden olabilir. Yapılacaksa da geniş, kuvvetli ve esnemeyen bir sargı ile yapılır 15-20 dk aralıklarla gevşetilir, sonra tekrar sıkılır.

Turnike

Şok Nedir ?

   Kalp-damar sisteminin yaşamsal organlara belli oranda kanlanma yapamaması nedeni ile, ortaya çıkan ve tansiyon düşüklüğüyle seyreden bir akut dolaşım yetmezliğidir.

Şok Belirtileri

- Kan basıncında azalma

- Hızlı ve zayıf nabız ile hızlı ve yüzeysel solunum

- Ciltte solukluk, nemlilik ve soğukluk

- Huzursuzluk, endişe, baş dönmesi, susuzluk hissi

- Dudak çevresinde morarma veya solukluk

- Bilinç seviyesinde düşme

Şokta İlk Yardım Uygulamaları Nasıl Olur ?

- Kendisinin ve çevrenin güvenliği alınır

- Hasta sırt üstü yatırılıp, hava yolunun açıklığı yapılır

- Hastanın mümkün olabildiğince temiz hava alması sağlanır

- Hastanın kanaması varsa durdurulup, şok pozisyonu verilir

- Hasta sıcak tutulup, hareket ettirilmez

- Hızlı bir şekilde en yakın sağlık kuruluşuna, 112 aranarak sevki yapılır

- Hastanın endişeli olmaması için psikolojik destek sağlanır

Şok Pozisyonu Nasıl Yapılır ?

- Hasta düz olarak, sırt üstü yatırılır

- Hastanın bacakları 30 cm yukarı kaldırılıp, bacakların altına destek konularak, üzeri örtülüp ısıtılır

- Yardım gelene kadar hastanın yanında durulur, ayrıca yaşam bulguları 2-3 dakikada bir değerlendirilir

Şok Pozisyonu 

Burun Kanaması

- Hasta sakinleştirilip, endişeleri giderilir

- Oturtulup, başı hafifçe öne eğilir

- Burun kanatları 5 dk ara ile sıkılıp, uzman bir doktora gitmesi sağlanır

Kulak Kanaması

- Hasta sakinleştirilip, endişeleri giderilir

- Kanama az ise, kulak temiz bezle temizlenir

- Kanama çok ise, kulağı tıkamadan temiz bezlerle kapanır

- Hastanın bilinci yerindeyse hareket ettirmeden sırt üstü yatırılır, bilinci yerinde değilse kanayan kulak üzerine yan yatırılır

- Bu durumlarda hasta kanama örnekleri ile uzman bir doktora sevk edilir

Kanamalarda Üçgen Bandaj Uygulaması

- Üçgen bandaj, vücudun değişik bölümlerinde bandaj veya askı olarak kullanılabilir. Üçgen bezin tepesi tabanına doğru getirilip yerleştirilir, sonra bir veya iki kez daha bunun üzerine katlanarak, istenilen genişlikte bir salgı bezi yapılmış olunur

YARALANMA DURUMLARINDA İLK YARDIM

Yara

   Bir travma sonucu deri veya mukozanın, bütünlüğünün bozulmasıdır. Aynı zamanda kan damarları, adale ve sinir gibi yapılar etkilenebilir. Derinin koruması bozulabileceğinden, enfeksiyon riski artar. 

Yara Çeşitleri

Kesik, ezikli, delici, parçalı ve kirli (enfekte) yaralar olmak üzere çeşitleri vardır

Yaralanma

Yaralanmalarda İlk Yardım Nasıl Olur ?

- Yaşam bulguları değerlendirilir

- Yara yeri değerlendirilir

- Kanama durdurulur, üzeri kapatılır

- Sağlık kuruluşuna gitmesi sağlanıp, tetanos konusunda uyarılır

- Yarada bulunan yabancı cisimlere dokunulmamalıdır

Ciddi Yaralanmalarda İlk Yardım Nasıl Olur ?

- Yaraya saplanmış olan cisimler çıkarılmaz

- Yarada kanama varsa durdurulup, yara içi kurcalanmamalıdır

- Yara temiz, nemli biz bezle örtülür

- Yara üzerine bandaj uygulanıp, 112'den tıbbi yardım istenir

Delici Göğüs Yaralanmalarında İlk Yardım Nasıl Olur ?

- Hastanın bilinç kontrolü yapılıp, yaşam bulguları değerlendirilir

- Yara üzerine plastik poşet, naylon gibi sarılmış bir bezle kapatılır

- Yara üzerine konan bezin bir ucu, yaraya hava girmesini engellemek ve havanın dışarı çıkmasını sağlamak için, açık bırakılır

- Hasta bilinci açık ise, yarı oturur pozisyonda oturtulur

- Ağızdan hiç bir şey verilmeyip, yaşam bulguları sık sık kontrol edilir

- Şok ihtimali olup, önlemler alınıp, 112'den tıbbi yardım istenir

Delici Karın Yaralanmalarında İlk Yardım Nasıl Olur ?

- Hastanın bilinç kontrolü yapılıp, yaşam bulguları değerlendirilir

- Dışarıya organ çıkmışsa içeri sokulmaya çalışılmaz, üzeri geniş ve nemli temiz bir bezle örtülür

- Hastanın bilinci yerindeyse sırt üstü pozisyonda bacaklar bükülmüş olarak yatırılır, ısı kaybını önlemek için, üzeri örtülür

- Ağızdan yiyecek veya içecek bir şey verilmeyip, yaşam bulguları sık sık izlenir

- 112'den tıbbi yardım istenir

Kafatası ve Omurga Yaralanmalarında İlk Yardım Nasıl Olur ?

   Kafatası veya omurga yaralanmalarında merkezi sinir sistemi etkilenerek, bazı olumsuz sonuçlar oluşabilir. Trafik kazalarındaki ölümlerin % 80'i bu tip yaralanmalardan olmaktadır. Bunlarda ilk yardım nasıl olur, maddeler halinde yazalım

- Hastanın bilinç kontrolü yapılıp, yaşam bulguları değerlendirilir

- 112'den tıbbi yardım istenip, bilinci açıksa hareket etmemesi sağlanır

- Her hangi bir tehlike söz konusu ise düz pozisyonda sürüklenir

- Baş/boyun/gövde ekseni bozulmayıp, sedyeye de böyle konulmalıdır

- Taşınma ve sevk sırasında sarsıntıya maruz kalmamalıdır

- Tüm yapılanlar ve hasta hakkındaki bilgiler kaydedilmeli ve gelen ekibe bildirilmelidir

- Hasta asla yalnız bırakılmamalıdır

YANIK, SICAK ÇARPMASI ve DONMADA İLK YARDIM

YANIKTA İLK YARDIM

Yanık

   Herhangi bir ısıya maruz kalma sonucu oluşan, doku bozulmasıdır. Genelde sıcak su teması, buhar teması, sıcak katı maddelerle temas, asit/alkali gibi kimyasallarla temas şeklinde olabileceği gibi elektrik akımı veya radyasyon nedeniyle de oluşabilir.

Yanık Çeşitleri

Fiziksel ve Kimyasal Yanıklar

Yanık Dereceleri

1. derece yanık: Deride kızarıklık, ağrı ve yanık bölgede ödem vardır. Yaklaşık 2 günde iyileşir

2. derece yanık: Deride içi su dolu kabarcıklar var olup, ağrılıdır. Derinin kendini yenilemesiyle kendi kendine iyileşir

3. derecede yanık: Derinin tüm tabakaları etkilenmiş olup özellikle kas, sinir ve damarlar üzerinde etkisi görülür. Beyaz ve kara yaradan siyah renge kadar aşamaları vardır. Sinirler zarar gördüğü için ağrı olmaz.

Yanık Çeşitleri

Isı ile Oluşan Yanıklarda İlk Yardım Nasıl Olur ?

- Hasta hala yanıyorsa panik yapmasına engel olunup, koşması engellenir

- Hastanın üzeri battaniye veya örtü ile kapatılıp, yuvarlanması sağlanır

- Yaşam belirtileri değerlendirilip, solunum yolunun etkilenip etkilenmediği kontrol yapılır

- Yanım bölgedeki deriler kaldırılmadan, giysiler çıkarılır

- Yanık bölge 20 dk su altında tutulur (yanık yüzeyi büyükse, ısı kaybı fazla olacağından önerilmez)

- Ödem olabileceği için yüzük, bilezik ve saat gibi eşyalar çıkartılır

- Takılan yerler varsa kesilip, hijyen ve temizliğe dikkat edilir

- Su toplamış yerler, patlatılmaz

- Yanık üzerine ilaç veya yanık merhemi gibi ürünler de, sürülmemelidir

- Yanık üzeri temiz bezle örtülüp, hasta battaniye ile örtülür

- Yanık bölgelere birlikte, bandaj yapılmamalıdır

- Yanık geniş ve sağlık kuruluşuna uzaksa, hastanın kusması yok ve bilinçliyse ağızdan sıvı verilerek (1     litre su - 1 çay kaşığı karbonat - 1 çay kaşığı tuz, karışımı) sıvı kaybı önlenir

- 112'den tıbbi yardım istenir.

Kimyasal Yanıklarda İlk Yardım Nasıl Olur ?

- Deriyle temas eden kimyasal maddenin, hemen deriyle teması kesilmedilir

- Bölge tazyiksiz bol su ile en az 15-20 dk yumuşak bir şekilde yıkanmalıdır

- Giysiler çıkarılıp, hasta örtülüp, 112'den yardım istenmelidir

Elektrik Yanıklarında İlk Yardım Nasıl Olur ?

- Her zaman soğukkanlı ve sakin olunmalıdır

- Hastaya dokunmadan önce elektrik akımı kesilmelidir. 

- Akımı kesme ihtimali yoksa, tahta veya bir cisimle elektrik teması kesilmelidir.

- Hastanın değerlendirilmesi yapılıp, hastaya kesinlikle su ile müdahale edilmemelidir

- Hasta hareket ettirilmeyip, hasar gören yüzeyin üzeri temiz bezle örtülmelidir

- 112'den tıbbi yardım istenir

SICAK ÇARPMASINDA İLK YARDIM

Sıcak Çarpmasında İlk Yardım Nasıl Olur ?

- Hasta serin ve havadar bir yere alınıp, giysiler çıkartılır

- Sırt üstü yatırılarak, kol ve bacakları yükseltilir

- Bulantısı yok ve bilinci açıksa, su ve tuz kaybını gidermek için, soda veya sıvı karışımı içirilir (1     litre su - 1 çay kaşığı karbonat - 1 çay kaşığı tuz, karışımı)

Sıcak Çarpması

DONMALARDA İLK YARDIM

Donuk belirtileri nedir ?

   Aşırı soğuk nedeniyle soğuğa maruz kalan bölgeye, yeterince kan gitmemesi ve dokularda kanın pıhtılaşması ile hasar oluşur. Donukların derecelendirilmesi şöyledir:

Birinci derece: En hafif şekli olup, erken müdahale ile hızla iyileşir.

Deride solukluk, soğukluk hissi olup, uyuşukluk ve halsizlik görülür. Daha sonra kızarıklık ve iğnelenme hissi oluşur.

İkinci derece: Soğuğun sürekli olmasıyla belirtiler belirginleşir.

Zarar gören yerde gerginlik hissi olur. Ödem, şişkinlik, ağrı, ve içi su dolu kabarcıklar meydana gelir. Su toplanması iyileşirken, siyah kabuklara dönüşür.

Üçüncü derece: Dokuların geriye dönülemeyecek şekilde hasara uğramasıdır.

Canlı ve sağlıklı deriden, hatları kesin olarak ayrılmış, siyah bir bölge oluşur.

Donuk

Donukta İlk Yardım Nasıl Olur ?

- Hasta ılık bir yere alınarak, soğukla teması kesilir

- Sakinleştirilip istirahate alınır, sonra hareket ettirilmez.

- Kuru giysiler giydirilip, sıcak içecekler verilir

- Su toplamış bölgeler patlatılmayıp, bu bölgelerin üstü temiz bezle örtülür

- Donuk bölge ovulmayıp, kendi kendine ısınması sağlanır

- El ve ayak, doğal pozisyonunda tutulur (eller yumruk yapılıp, ayaklar büzülmüşse açılmaz)

- Isınma işleminden sonra halsizlik varsa, bez ile bandaj yapılır

- El ve ayaklar yukarı kaldırılıp, 112'den tıbbi yardım istenir

KIRIK, BURKULMA ve ÇIKIKLARDA İLK YARDIM

Kırık Nedir?

   Kemik bütünlüğünün bozulmasına denir. Darbe sonucu yada kendiliğinden olabilir. Yaşlılıkta kendiliğinden kırık oluşma riski de artabilir. Kırıklarda ödem ve kanama nedeni ile morarmalar olabilir.

Kırık Çeşitleri

Kapalı kırık: Kemiğin bütünlüğü bozulmuştur, deri sağlamdır

Açık kırık: Derinin bütünlüğü bozulmuş olup, kırık uçları dışarı çıkabilir. Kanama ve enfeksiyon tehlikesi taşır

Kırıklarda İlk Yardım Nasıl Olur ?

- Hayati tehlike arz eden yaralanmalara, öncelik verilir

- Hasta hareket ettirilmez, sıcak tutulur

- Eğer kol etkilenmişse yüzük ve saat gibi eşyalar çıkarılır

- Tespit ve sargı yapılırken, parmaklar görünecek şekilde açık bırakılır

- Kırık şüphesi olan yer, ani hareketlerden kaçınılarak bir alt ve bir üst eklemleri de içine alacak şekilde    tespiti yapılır. Tespit malzemeleri sopa, tahta, karton gibi sert malzemelerden yapılmış olmalı ve kırık    kemiğin alt ve üst eklemlerini içine alacak uzunlukta olmalıdır

- Açık kırıklarda, tespitten önce yara temiz bezle kapatılmalıdır

- Kırık bölgede sık aralıklarla derinin rengi, ısısı ve nabız kontrol edilir

- Kol ve bacaklar yukarıda tutulup, 112'den tıbbi yardım istenir

Burkulma Nedir ?

Eklem yüzeylerinin anlık olarak ayrılmasına denilip, zorlamalar sonucu oluşur

Burkulma Belirtileri Nedir ?

Burkulan bölgede ağrı, kızarma, şişlik ve işlev kaybı

Burkulmada İlk Yardım Nasıl Olmalıdır ?

- Sıkıştırıcı bir bandajla burkulan eklemin tespiti edilir

- Şişliği azaltmak için bölge yukarı kaldırılıp, hareket ettirilmez, 112'den tıbbi yardım istenir

Çıkık Nedir?

Eklem yüzeylerinin kalıcı olarak ayrılması olup kendiliğinden normal konumuna dönemez

Çıkık Belirtileri Nedir ?

Yoğun ağrı, şişlik, kızarıklık, işlev kaybı, eklem bozukluğudur

Çıkıkta İlk Yardım Nasıl Olmalıdır ?

- Eklem aynen bulunduğu biçimde tespit edilip, çıkık yerine oturtulmaya çalışılmaz

- Hastaya ağızdan hiçbir şey verilmez

- Bölgede derinin rengi, ısısı ve nabız kontrol edilip, 112'den tıbbi yardım istenir

Kırık çıkık burkulma

BİLİNÇ BOZUKLUKLARINDA İLK YARDIM

Bilinç bozukluğu ve bilinç kaybı nedir ?

   Beynin normal faaliyetlerindeki bir aksama nedeniyle uyku halinden başlayarak (bilinç bozukluğu), hiçbir uyarıya cevap vermeme haline kadar giden (bilinç kaybı) bilincin kısmen veya tamamen kaybolması halidir. 

Bayılma (Senkop)

Kısa süreli, yüzeysel ve geçici bilinç kaybı olup, beyne giden kan akışının azalması sonucu oluşur.

Bayılma belirtileri şunlardır: Baş dönmesi, baygınlık, yere düşme, bacaklarda uyuşma, bilinçte bulanıklık, yüzde solgunluk, üşüme, terleme, hızlı ve zayıf nabız.

Koma

Yutkunma ve öksürük gibi reflekslerin ve dışarıdan gelen uyarılara karşı tepkinin azalması veya yok olmasıyla ortaya çıkan, uzun süreli bilinç kaybıdır. 

Koma belirtileri şunlardır: Yutkunma, öksürük gibi tepkilerin kaybolması, sesli ve ağrılı dürtülere tepki olmaması, idrar ve gaita kaçırma.

Bilinç Bozukluğu Durumlarında İlk Yardım Nasıl Olmalıdır ?

Bunlar gruplar halinde yazalım

Kişi kendisinin başının döneceğini hissederse: Sırt üstü yatırılıp, ayaklar 30 cm yukarı kaldırılır. Giysiler gevşetilip, dinlenmesi sağlanır

Kişi eğer bayıldıysa: Sırt üstü yatırılıp, ayaklar 30 cm yukarı kaldırılır. Solunum yolu açıklığı kontrol edilerek, açıklığın korunması sağlanır. Giysiler gevşetilip, kusma varsa yan pozisyonda tutulur. Solunum kontrol edilip, etraftakiler uzaklaştırılır.

Bilinç kapalı ise: Hastanın yaşam bulguları değerlendirilip, hastaya koma pozisyonu verilir. 112'den tıbbi yardım istenip, sık sık solunum ve nabız kontrol edilir. Yardım gelene kadar hastanın yanında beklenilir.

Bayılma Koma

Koma Pozisyonu Nasıl Verilir ? (yarı yüzükoyun - yan pozisyon) 

- Sesli yada omzundan hafif sarsarak, uyarı verilerek bilinç kontrol edilir

- Giysiler gevşetilip, ağız içinde yabancı cisim olup olmadığı kontrol edilir

- Bak, dinle, hisset yöntemiyle solunum kontrol edilip, şah damarından nabız kontrol edilir

- Hastanın döndürüleceği tarafa diz çökülür

- Hastanın karşı tarafta kalan kolu, karşı omzunun üzerine konur

- Karşı taraftaki bacağı, dik açı yapacak şekilde kıvrılır

- İlk yardımcıya yakın kolu, baş hizasında omuzdan yukarı uzatılır

- Karşı taraf omuz ve kalçasından tutularak, bir hamlede çevrilir

- Üstteki bacak kalça ve dizden bükülerek, öne doğru destek yapılır

- Alttaki bacak hafif dizden bükülerek, arkaya destek yapılır

- Başı, uzatılan kolun üzerine, yan pozisyonda hafif öne eğik konur

- 112'den tıbbi yardım gelinceye kadar, bu pozisyonda tutulur

- Solunum ve nabız 3-5 dk ara ile kontrol edilir

Koma Pozisyonu

Havale Nedir ? 

Sinir sisteminin merkezindeki bir tahriş yüzünden, beyinde meydana gelen elektriksel boşalmalar sonucu oluşup, vücudun adale yapısında kontrol edilemeyen kasılmalar olur.

Havale Çeşitleri Nelerdir ?

1) Ateş sebebi ile olan havaleler: Herhangi bir ateşli hastalık sonucu vücut sıcaklığının 38 derecenin üstüne çıkması ile oluşur. Genellikle 6 ay ile 6 yaş arasındaki çocuklarda görülmektedir. 

Bunlarda ilk yardım şöyle yapılır:

- Hasta öncelikle ıslak havlu yada çarşafa sarılır

- Ateş düşmüyorsa, oda sıcaklığında bir küvete sokulur

- 112'den tıbbi yardım istenir

Ateşli Havale

2) Sara krizi (Epilepsi): Kronik bir hastalık olup, doğum sırasında veya daha sonra herhangi bir nedenle, beyin zedelenmesi oluşan kişilerde gelişir. Sara krizi bazı belirtilerle tanınır. Bu krizi, bazı durumlar ortaya çıkartabilir. Mesela uzun süreli aç kalmak, uykusuzluk, aşırı yorgunluk, kullanılan ilaçların doktorun izni haricinde kesilmesi yada değiştirilmesi, hormonal değişiklikler olmasıdır. Sara krizi bazı durumlarda madde bağımlılarının geçirdiği, madde yoksunluk kriziyle karıştırılabilir.

Sara Krizinde Görülen Belli Başlı Belirtiler

- Hastada sonradan oluşan ve normalde olmayan kokuları alma

- Hasta bazen bağırır, ani şekilde bilincini kaybederek yığılır

- Dokularda ve yüzde morarma gözlenip, peşinden kısa ve genel adale kasılması olur

- Sesli nefes alma, aşırı tükürük salgılanması, dil ısırma, başını yere çarpabilir, kontrolsüz hareketler

- En son hasta uyanıp, neler olduğundan habersizdir. Uykulu bir hali vardır.

Sara Krizinde İlk Yardım Nasıl Olmalıdır ?

- Önce güvenlik önlemleri sağlanır. Örnek, hasta yolda kriz geçiriyorsa, trafik akışı kesilmelidir

- Kriz, kendi doğal sürecini tamamlamaya bırakılıp, hasta bağlanmaya çalışılmaz

- Kilitlenmiş çene açılmaya çalışılmayıp, yabancı madde kullanılmaz, koklatılmaz

- Ağızdan herhangi bir yiyecek veya içecek verilmeyip, hastanın kendini yaralamamasına dikkat edilir

- Hastanın başını çarpmasını engellemek için, başın altına yumuşak malzeme konur

- Yaralanmaya sebep olabilecek gereçler ortadan kaldırılıp, giysiler gevşetilir

- Kusmaya karşı tedbirli olunup, düşme sonucu yaralanma var ise gerekli işlemler yapılır

- 112'den tıbbi yardım istenir

Sara

Kan Şekeri Düşüklüğü Nedir ?

   Herhangi bir sebepten dolayı, vücutta glikoz eksildiği zaman, ortaya çıkan belirtilerdir. Şeker hastalığı tedavisi, uzun egzersizler sonrası, uzun süre aç kalmak ve barsak ameliyatı geçirenlerde yemek sonrası durumlarında görülebilir.

Kan Şekeri Aniden Düşerse Hangi Belirtiler Görülebilir ?

Korku, terleme, hızlı nabız, titreme, aniden acıkma, yorgunluk ve bulantı

Ani kan şekeri düşmesi

Kan Şekeri Düşmesinde İlk Yardım Nasıl Olmalıdır ?

- Hastanın durumu değerlendirilir

- Hastanın bilinci yerinde ve kusmuyorsa ağızdan şeker, şekerli içecekler verilir (düşük kan şekeri beyinde ve diğer hayati organlarda kalıcı zararlara neden olabilir)

- Eğer 15-20 dakikada belirtiler geçmiyorsa, sağlık kuruluşuna gitmesi için yardım çağrılır

- Hastanın bilinci eğer yerinde değilse, koma pozisyonu verilerek , 112'den tıbbi yardım istenir

Göğüste Kuvvetli Ağrının Nedenleri ?

   En sık olanı kalp spazmı (angina pektoris, kısa süreli) ve kalp krizi (miyokart enfarktüsü, uzun süreli) görülür. Her ikisi de kalp kasının belli bir yerine gönderilen kanın, azalması sonucu oluşmaktadır.

Göğüs Ağrısında İlk Yardım Nasıl Olmalıdır ?

- Hastanın yaşamsal bulguları kontrol edilip, dinlenmeye alınır ve sakinleştirilir

- Yarı oturur pozisyon verilip, kullandığı ilaçları alması için yardım edilir

- 112'den yardım istenerek sağlık kuruluşuna gitmesi sağlanıp, yol boyunca yaşam bulguları izlenir

Kalp Spazmı Kalp Krizi

ZEHİRLENMELERDE İLK YARDIM

Zehirlenme Nedir ?

Vücuda zehirli bir maddenin (toksik) girmesi sonucu normal fonksiyonların bozulmasına denir ve vücudun yaşamsal fonksiyonlarına zarar verir.

Zehirlenme Hangi Yollarla Meydana Gelir ?

- Sindirim yoluyla: Kimyasal maddeler, zehirli mantarlar, bozuk besinler, ilaç ve aşırı alkolle olur.

- Solunum yoluyla: Karbon monoksit (tüp kaçakları, şofben, bütan gaz sobaları), lağım çukuru yada kayalarda biriken karbondioksit, havuz hijyeninde kullanılan klor, yapıştırıcılar, boyalar ev temizleyicileri gibi maddeler ile oluşmaktadır.

- Cilt yoluyla: Böcek sokmaları, hayvan ısırıkları, ilaç enjeksiyonları, saç boyaları, zirai ilaçlar gibi zehirli maddelerin deri aracılığı ile vücuda emilmesiyle oluşur.

Zehirlenmelerde Genel İlk Yardım Kuralları Nelerdir ?

- Zehirlenmeye neden olan madde uzaklaştırılır 

- Hayati fonksiyonların devamlılığının sağlanmasına çalışılır

- 112'den tıbbi yardım istenir

Karbon Monoksit Zehirlenmesi

   Egzoz gazları, gaz ve kömür ısıtıcıları, mangal kömürleri, kuyular ve derin çukurlarda bulunur. Karbon monoksit kokusuz, renksiz, havadan hafif ve rahatsız edici olmayan bir gazdır. 

Başlıca belirtileri; Aşırı yorgunluk, huzursuzluk, grip, bulantı, kusma, baş dönmesi, karıncalanma, cilt ve tırnaklarda kısa süreli kiraz kırmızısı renk değişimi, göğüs ağrısı, çarpıntı hissi, tansiyon düşüklüğü, solunum durması, kalp durması, komadır.

Karbon Monoksit Zehirlenmesinde İlk Yardım Nasıl Olmalıdır ?

- Kişi bulunduğu ortamdan uzaklaştırılıp, hareket ettirilmez

- Yaşam bulguları değerlendirilip, hava yolu açıklığı sağlanır ve 112'den tıbbi yardım istenir

Zehirlenme

HAYVAN ISIRMALARINDA İLK YARDIM

Kedi ve Köpek gibi Hayvan Isırmalarında İlk Yardım Nasıl Olmalıdır ?

- Hastanın yaşamsal bulgular yönünden değerlendirilmesi yapılır

- Hafif yaralanmalar da 5 dakika süre ile yara, sabun ve soğuk suyla yıkanır

- Yaranın üstü temiz bezle kapatılır

- Ciddi yaralanma ve kanama varsa, yaraya temiz bezle basınç uygulanarak kanama durdurulmalıdır

- Hemen 112'den tıbbi yardım istenip, kuduz veya tetanos aşısı için hasta uyarılmalıdır

Arı Sokmalarında İlk Yardım Nasıl Olmalıdır ?

- Yaralı bölge yıkanıp, derinin üzerinden görülüyorsa arının iğnesi çıkartılır

- Soğuk uygulama yapılıp, eğer ağızdan sokmuşsa ve solunumu güçleştiriyorsa, buz emmesi sağlanır

- Ağız içi sokmalarında ve alerji durumu olanlarda 112'den tıbbi yardım istenir

Akrep Sokmalarında İlk Yardım Nasıl Olmalıdır ?

- Sokmanın olduğu bölge hareket ettirilmeyip, yatar pozisyonda tutulur

- Yaraya soğuk uygulama yapılıp, kan dolaşımını engellemeyecek şekilde, bandaj uygulanır

- Yara üzerine hiç bir işlem yapılmaz

Yılan Sokmalarında İlk Yardım Nasıl Olmalıdır ?

- Hasta sakinleştirilip dinlenmesi sağlanıp, yara su ile yıkanır

- Yaraya yakın bölgede olup, baskı yapabilecek eşyalar (yüzük, bilezik gibi) çıkarılır

- Yara baş ve boyundaysa yara çevresine, baskı uygulanır

- Kol ve bacaklardaysa yara üstünden dolaşımı engellemeyecek şekilde, bandaj uygulanır (turnike uygulanmaz)

- Soğuk uygulama yapılıp, yara üzerine herhangi bir girişimde bulunulmaz (yara emilmez)

- Yaşamsal bulgular izlenip, 112'den tıbbi yardım istenir

Deniz Canlıları Sokmasında İlk Yardım Uygulaması Nasıl Olmalıdır ?

- Yaralı bölge hareket ettirilmeyip, batan diken var ve görünüyorsa çıkartılır

- Etkilenen bölge ovulmayıp, sıcak uygulama yapılmalıdır

Hayvan Isırmaları

GÖZ, KULAK ve BURUNA YABANCI CİSİM KAÇMASINDA İLK YARDIM

Göze Yabancı Cisim Kaçmasında İlk Yardım Nasıl Olmalıdır ?

Bu bölüm 2 başlık atında inceleniyor

1) Toz gibi küçük maddeler kaçarsa

- Göz ışığa doğru çevrilip, alt göz kapağı içine bakılır

- Gerekirse üst göz kapağı açık tutulup, nemli temiz bezle çıkarılmaya çalışılır

- Hastaya gözünü kırpıştırması söylenip, göz ovulmamalıdır

- Çıkmıyorsa sağlık kuruluşuna gitmesi sağlanır

2) Bir Cisim Batması Varsa veya Metal Cisim Kaçmışsa

- Gerekmedikçe hasta yerinden oynatılmayıp, göze hiçbir şekilde dokunulmaz

- 112'den tıbbi yardım istenip, hastanın göz uzmanı olan sağlık kuruluşuna gitmesi sağlanır

Kulağa Yabancı Cisim Kaçmasında İlk Yardım Nasıl Olmalıdır ?

- Kesinlikle sivri ve delici bir cisimle müdahale yapılmaz

- Su değdirilmeyip, 112'den tıbbi yardım istenir

Buruna Yabancı Cisim Kaçmasında İlk Yardım Nasıl Olmalıdır ?

- Burun duvarına bastırarak, kuvvetli bir nefes vermeyle cismin atılması sağlanır

- Çıkmazsa 112'den tıbbi yardım istenir

Göz kulak burun yabancı cisim kaçma

BOĞULMALARDA İLK YARDIM

Boğulma Nedir ?

Vücuttaki dokulara yeterli oksijen gitmemesi sonucu, dokularda bozulmanın meydana gelmesine denir.

Belirtlileri: Gürültülü, hızlı ve derin solunum, ağızda balgam toplanması ve köpüklenme. Ayrıca yüzde, dudak ve tırnaklarda morarma, cevaplarda isabetsizlik ve karasızlık ile bayılma durumu.

Boğulma Nedenleri Nelerdir ?

- Bayılma ve bilinç kaybı sonucu dilin geriye kayması, nefes borusuna sıvı dolması

- Nefes borusuna yabancı cisim kaçması, asılma, akciğerlerin zedelenmesi

- Gazla zehirlenme, suda boğulma

Not: Suda boğulmalarda, boğulma esnasında nefes borusu girişinin kasılmasına bağlı olarak çok az miktarda su akciğerlere girer. Suda boğulan kişilerde özellikle soğuk havalarda 20-30 dk geçse bile, yapay solunum ve kalp masajına başlanmalıdır. Hasta sığ su içindeyse yapay solunuma başlanılır, derin sularda mümkün olmayabilir.

Boğulmalarda Genel İlk Yardım İşlemleri Ne Olmalıdır ?

- Boğulma nedeni ortadan kaldırılıp, bilinç kontrolü yapılır

- Hastanın yaşamsal bulguları değerlendirilip, temel yaşam desteği sağlanır

- 112'den tıbbi yardım istenip, yaşam bulguları izlenir

Boğulma

   Sizler için yazdığımız bu sağlık konusu içinde çok önemli hayati bilgiler var olup, bir gün herkese lazım olabilir. Umarım hiçbirinizin başınıza acil durumluk olaylar gelmeyip, bunlarda lazım olmaz.

   Başka bir yazımızda görüşmek dileğiyle herkese Saygılar...

Kaynaklar; wwwilkyardimorgtr, wwwsagligimgovtr, wwwistanbulsaglikgovtr, wwwkizilayorgtr